Jak radzić sobie ze stresem: praktyczne porady dla programistów

Choć jesteśmy na dobrej drodze w walce z fizycznymi zagrożeniami związanymi z Covid-19, eksperci ostrzegają: prawdopodobnie długo jeszcze będziemy doświadczać wpływu pandemii na nasze zdrowie psychiczne. W najnowszym wywiadzie z Anną Cyrańską, Anną Schattovits i Urszulą Mojską, koordynatorkami programu „Less stress” w intive, rozmawiamy o tym, jak ważne jest dobre samopoczucie psychiczne, i dzielimy się wskazówkami, jak zredukować stres w obecnych czasach.

Tempo zmian w branży IT jest niezwykle wysokie. Czy to dodatkowy stresor dla pracowników?

U.M.: Myślę, że z szybkim tempem w IT mamy do czynienia od zawsze. Sądzę, że ludzie pracujący w tej branży są do niego przyzwyczajeni i to nie sama dynamika pracy jest dla nich stresorem. Natomiast sytuacja, w której obecnie się znaleźliśmy - w połączeniu z tym, w jaki sposób funkcjonuje branża IT - rzeczywiście może rodzić pewne negatywne konsekwencje.

A.C.: Teraz szczególnie ważne jest zwracanie większej uwagi na siebie i innych członków zespołu: jak radzę sobie z codziennymi problemami? czy tempo pracy przekracza moje możliwości? Jeśli czujemy się źle, konieczne jest wsparcie zarówno menedżerów, jak i HR. Menedżer najlepiej widzi i zna potrzeby swojego zespołu, a HR wie, jak postępować w konkretnych przypadkach.

A.S.: Warto też pamiętać, że sytuacje same w sobie nie są stresujące. Stresująca może być jedynie nasza odpowiedź na to, co się dzieje. Dla jednej osoby szybkie tempo pracy i nowe wyzwania będą czymś atrakcyjnym, np. okazją do rozwoju. Dla innej zaś będą wiązały się z ogromnym stresem, ponieważ przekroczą jej możliwości samoregulacji. Dlatego tak ważne jest rozwijanie swojej własnej rezyliencji, czyli odporności psychicznej, która poszerza nasz zakres akceptacji i ułatwia radzenie sobie w trudnych sytuacjach.

W ciągu ostatnich kilku lat komunikatory, takie jak Microsoft Teams lub Slack, stały się ważną częścią naszej codziennej pracy. Jak wpływają na nas te nowe sposoby komunikacji?

U.M.: Narzędzia komunikacji online sprawiają, że możemy współpracować globalnie, z każdego miejsca na ziemi. To fantastyczne, że możemy się porozumieć z kolegami z innych krajów i pracować razem w projektach – płacimy jednak za to pewną cenę. Odbywamy rozmowy, załatwiamy sprawy, ale z drugiej strony, nie widząc twarzy naszego rozmówcy, jego mimiki i reakcji na nasze słowa, zubażamy nasze relacje. Sprowadzamy je do czystych komunikatów, a myślę, że w pracy potrzebujemy czegoś więcej – poczucia przynależności do społeczności, a nawet akceptacji.

A.C.: Zgadzam się. Nic nie zastąpi relacji face to face. Brak fizycznego kontaktu sprawia, że tracimy możliwość tzw. koregulacji z innymi osobami. Dużo łatwiej odczytać nastrój i intencje drugiej strony w rozmowie bezpośredniej.

A.S.: Dodam też, że komunikatory typu Teams, czy Slack wymuszają na nas bycie w ciągłej gotowości – powiadomienia zasypują nasz ekran nawet wtedy, gdy prowadzimy ważne spotkanie online. Nasz mózg jest bardzo czuły na tego typu pobudzenia. Otwieranie kolejnych powiadomień pobudza nasz układ nerwowy do działania. Nie lubimy niepewności, dlatego powiadomienia informujące nas o kolejnej wiadomości, w której może znajdować się coś istotnego, wprowadzają stan napięcia. Aby zlikwidować to napięcie otwieramy każdą nową wiadomość jak najszybciej, przez co trudniej nam się skupić, a także zapamiętywać nowe informacje.

Jakiego wsparcia psychologicznego lub zajęć potrzebują ludzie, którzy cały dzień pracują przed komputerem?

A.S.: Przede wszystkim potrzebujemy uważności: złapania kontaktu ze swoim ciałem, zarejestrowania jak ono się ma, czy są w nim miejsca pełne napięcia i dyskomfortu. Często długo pracując przy komputerze, zapominamy o swoim ciele. Ignorujemy głód, pragnienie, drętwienie kończyn.

Takie postępowanie może prowadzić do poważnych chorób psychosomatycznych. Dlatego bardzo ważny jest ruch i oddech. Nie musimy od razu ćwiczyć jogi albo biegać. Wystarczy kilka chwil, w których skupimy się na swoim oddechu i przeskanujemy każdą część naszego ciała, aby zauważyć, czy przypadkiem nie należy się jej chwila odpoczynku, rozluźnienia czy ruchu.

A.C.: W intive raz w tygodniu proponujemy pracownikom zajęcia z medytacji . Stworzyliśmy też przestrzeń na Teamsach „Stay home and have fun”, gdzie zachęcamy m.in. do aktywności fizycznej: nasi pracownicy przygotowali filmiki z zestawami ćwiczeń rozluźniającymi mięśnie spięte przy pracy siedzącej, pozycjami jogi, itd. Co roku organizujemy też zawody Active Spring, gdzie konkurujemy w aktywnościach na świeżym powietrzu. Wszystkie te działania mają na celu wsparcie zarówno ciała i ducha.

U.M.: W 2020 roku wystartował również dedykowany program „Less Stress!”, w ramach którego oferujemy naszym pracownikom sesje coachingowe, materiały edukacyjne czy webinary poruszające tematy m.in. odporności psychicznej. Mamy też grupę dyskusyjną, gdzie jest przestrzeń na rozmowy o stresie i różnych jego aspektach. Omawiamy wspólnie narzędzia czy metody radzenia sobie ze stresem – podpowiadamy, ale i słuchamy ludzi. Bardzo często mają świetne pomysły!

Czy są jakieś techniki, które będą pomocne w szczególnie stresującym dniu? Jakieś proste ćwiczenia, które łagodzą stres lub zmęczenie?

A.S.: Najprostszą techniką samoregulacji w stresie jest odnalezienie takiego rytmu oddychania, który będzie miał na nas kojące, uspokajające działanie. Aby odnaleźć odpowiednie tępo i głębokość oddychania trzeba praktykować świadome oddychanie nie tylko w sytuacjach stresowych. Wystarczy 5 minut każdego dnia, w których to będziemy sprawdzać, jak wygląda nasz oddech i jak zmiany jego rytmu i głębokości wpływają na nasze ciało. Dzięki tej praktyce nabędziemy naturalną umiejętność oddychania w taki sposób, który nas uspokaja.

Można także wykorzystywać techniki wyobrażeniowe np. medytację bezpiecznego miejsca, w której wyobrażamy sobie siebie w otoczeniu, które ma na nas kojący wpływ. Ja, na przykład, często wyobrażam sobie siebie siedzącą przy kominku w przytulnym pokoju pełnym ciepłego światła.

A.C.: Oprócz technik oddychania (które są niezwykle ważne!), pomocne są również: krótka sesja medytacji z muzyką lub odgłosami natury, herbata ziołowa, spacer – to może podziałać w dowolnym momencie dnia.

Po pracy natomiast proponuję jogę, masaż lub kilka minut na macie do akupresury. Aktywność fizyczna, która pozwala się zmęczyć również działa dobrze na poprawę samopoczucia i wyciszenie negatywnych emocji.


Jak możemy Ci pomóc?
Porozmawiajmy!

Skontaktuj się

Widzisz się wśród nas?
Wspaniale!

Dołącz do nas